Pravno lice u vlasništvu domaćeg i/ili stranog pravnog lica kome se dodjeljuje koncesija i koje izvršava ugovor o koncesiji.
Organ na bilo kom nivou vlasti u Bosni i Hercegovini koji ima nadležnost da dodjeljuje koncesiju u skladu sa zakonom.
Pravo obavljanja privrednih djelatnosti korištenjem prirodnih bogatstava, izvođenjem javnih radova ili obavljanja djelatnosti od opšteg interesa.
Davanje koncesija predstavlja jedan od posebno pogodnih oblika angažovanja privatnog i domaćeg kapitala u svrhu finansiranja investicija u oblasti korišćenja prirodnih resursa ili izgradnje infrastrukturnih objekata i drugih javnih dobara u opštoj upotrebi.
S tim ciljem doneseni su zakoni o koncesijama u Bosni i Hercegovini na entitetskim i državnom nivou. Zakoni su potpuno međusobno usklađeni, a njima se utvrđuju uslovi pod kojima se domaćim i stranim pravnim licima mogu dodjeljivati koncesije za obezbjeđivanje infrastrukture i usluga, finansiranje, projektovanje, izgradnju, održavanje i rukovođenje radom te infrastrukture i za nju vezanih objekata i uređaja, kao i korišćenje prirodnih resursa.
Zakoni kojima je uređena oblast koncesija u Bosni i Hercegovini su:
- Zakon o koncesijama BiH ("Službeni glasnik BiH", broj 32/02)
- Zakon o koncesijama Federacije BiH ("Službene novine FBiH", broj 40/02)
- Zakon o koncesijama RS ("Službeni glasnik RS", broj 25/02) i
- kantonalni zakoni o koncesijama.
Predmet koncesija u Bosni i Hercegovini mogu biti:
- Izgradnja i/ili dogradnja i korišćenje ili samo korišćenje:
- autoputeva,
- magistralnih puteva,
- puteva i pripadajućih infrastrukturnih objekata,
- željezničkih pruga,
- plovnih kanala,
- luka i
- aerodroma;
- korišćenje vodotoka i drugih voda;
- izgradnja energetskih objekata;
- izgradnja i korišćenje ili korišćenje hidroakumulacija:
- istraživanje i/ili korišćenje energetskih i drugih mineralnih sirovina;
- istraživanje i/ili korišćenje sirove nafte i zemnog gasa;
- korišćenje građevinskog zemljišta;
- korišćenje šuma i šumskog zemljišta;
- lov i ribolov;
- izgradnja, korišćenje i upravljanje cjevovodnim transportom nafte i gasa i skladištenje u cjevovodima i terminalima;
- usluge u sektoru komunikacija;
- igre na sreću;
- putnički i teretni željeznički saobraćaj;
- javni linijski prevoz lica;
- korišćenje ljekovitih termalnih i mineralnih voda;
- istraživanje i/ili korišćenje nemetalnih mineralnih sirovina, ukučujući sve sekundarne mineralne sirovine utvrđene posebnim zakonom;
- hidromelioracioni sistemi i sistemi za vađenje materijala iz vodotoka i vodnih površina;
- korišćenje poljoprivrednog zemljišta;
- hoteli i ostali turistički objekti;
- prostori i objekti privrednog i graditeljskog nasljeđa
- druga dobra u skladu sa članom 1. stav 2. Zakona o koncesijama BiH.
Koncesiona naknada je novčani iznos koji koncesionar plaća koncedentu u zamjenu za pravo da koristi određeni javni resurs, poput zemljišta, vode, minerala ili drugih prirodnih resursa, za izgradnju i/ili upravljanje određenim infrastrukturnim projektom ili pružanje javnih usluga.
Visina koncesione naknade može biti fiksna ili varirati ovisno o različitim faktorima, kao što su ukupna vrijednost projekta, procijenjena vrijednost javnog resursa, vrijeme trajanja koncesije i slično. Koncesiona naknada se plaća u skladu sa ugovorom koji uređuje koncesiju i sastoji se iz:
- naknade za ustupljeno pravo, koja se plaća jednokratno pri zaključivanju ugovora o koncesiji, i
- koncesione naknade za korišćenje koja se, zavisno od predmeta koncesije, izražava procentualno u odnosu na godišnji prihod ostvaren od obavljanja koncesione djelatnosti, ili po jedinici mjere ili na drugi način u zavisnosti od zakona i ugovora koji određuje koncesiju.
Koncesiona naknada utvrđuje se na osnovu:
- Osnovnih kriterijuma
- godišnji kapacitet proizvodnih usluga po jedinici proizvoda ili usluga,
- dužina koncesionog perioda (komercijalni dio) i
- projektovani godišnji bruto prihod prije obračuna poreza i kamata.
- Dopunskih kriterijuma
- kriterijumi finansijskog uticaja,
- ekonomskog uticaja na regiju - lokalitet,
- uticaj na životnu sredinu,
- obnovljivost prirodnog bogatstva,
- značaj opštih dobara ili usluga od opšteg interesa,
- tehnološki značaj,
- uticaj na istraženost prirodnog bogatstva,
- zastupljenost domaćih proizvoda i usluga,
- supstitucija uvoza i isplativost investicije.
Koncesionar je dužan da koncendentu plaća koncesionu naknadu u iznosu i na način utvrđen i ugovorom o koncesiji te je, uglavnom, dužan dostaviti koncendentu bankarske garancije, čija su vrsta, visina i rok na koji se garancija obezbjeđuje, određeni ugovorom o koncesiji (garacija za dobro izvršenje posla, garancija za održavanje i drugo).
Način obračuna, naplate i raspodjele koncesione naknade razlikuje se u zavisnosti od entiteta.
Republika Srpska
Koncesiona naknada za ustupljeno pravo (jednokratna naknada) prihod je budžeta Republike, odnosno budžeta jedinice lokalne samouprave, zavisno od nadležnosti za dodjelu koncesije.
Koncesiona naknada za korišćenje koncesije (tekuća koncesiona naknada) koje dodjeljuje Vlada dijeli se između budžeta Republike i budžeta jedinice lokalne samouprave na čijoj teritoriji se obavlja koncesiona djelatnost, u srazmjeri:
- 30 : 70 za razvijene jedinice lokalne samouprave,
- 30 : 70 za srednje razvijene jedinice lokalne samouprave,
- 20 : 80 za nerazvijene jedinice lokalne samouprave i
- 10 : 90 za izrazito nerazvijene jedinice lokalne samouprave.
Koncesiona naknada za korišćenje iz tačke b) za koncesije koje dodjeljuje jedinica lokalne samouprave prihod je budžeta jedinice lokalne samouprave.
Za dodjelu koncesija nadležna je Vlada, osim za koncesije iz:
- komunalne djelatnosti, osim vodosnabdijevanja stanovništva, kao i
- izgradnja, održavanje i korišćenje ili rekonstrukcija i modernizacija komunalnih objekata
za koje je nadležna skupština jedinice lokalne samouprave.
Federacija BiH
Na entitetskom nivou FBiH postoji Zakon o koncesijama ( Sl novine FBiH 40/2002 i 61/2006) ali u navedenim zakonima nije definisan iznos raspodjele naknade po koncesijama. U 2017. godine je predložen Nacrt Zakona o koncesijama FBiH ali koji nije ni do danas usvojen i u tom nacrtu su predloženi koeficijenti za raspodjelu naknada od koncesija:
- Entitetu FBiH – 20%
- Kantonu – 30%
- Jedinici lokalne samouprave na čijoj teritoriji je predmet koncesije – 50 %
Raspodjela naknada od koncesija (%) | Kanton | Jedinice lokalne samouprave kantona |
---|---|---|
Unsko sanski Kanton | 0.4 | 0.6 |
Posavski Kanton | 0.4 | 0.6 |
Tuzlanski Kanton | 0.2 | 0.8 |
Zeničko dobojski kanton | 0.3 | 0.7 |
Bosansko podrinjski Kanton | 0.6 | 0.4 |
Srednjobosanski Kanton | 0.4 | 0.6 |
Hercegovačko neretvanski Kanton | 0.45 | 0.55 |
Zapadnohercegovački Kanton | 0.5 | 0.5 |
Kanton Sarajevo | 0.4 | 0.6 |
Kanton 10 | 0.6 | 0.4 |
Prema zakonima o koncesijama u Posavskom kantonu, Bosansko podrinjskom kantonu, Hercegovačko neretvanskom kantonu i Zapadnohercegovačkom kantonu, koncesije za obavljanje komunalnih djelatnosti su u nadležnosti jedinica lokalnih samouprava navedenih kantona.
Prihodi od koncesija u kantonima FBiH (koncesije koje su u nadležnosti kantona) se dijele između kantona i jedinica lokalnih samouprava tog kantona ali prihodi od koncesija po osnovu hidroakumulacije i radom termoelektrana ne ulaze u navedene prihode jer su to prihodi koji pripadaju samo jedinicama lokalnih samouprava.
Važno
Za potrebe izrade Registra koncesija u BiH sve naknade koje su prikazane kod pojedinih koncesija se oslanjaju na podatke dobijene od nadležnih organa koji su dodijelili koncesiju:
- putem javno dostupnih registara,
- na osnovu izvještaja o radu,
- iz objava o dodjeli koncesija dostunim u u službenim glasnicima javnih organa
- na osnovu odgovora na zahtjev za slobodan pristup informacijama upućen javnim organima.
Kako su navedeni podaci često nedostupni javnosti a oni koji su dostupni su dobijeni iz različitih izvora, te imajući u vidu da koncesionari uplaćuju nekoliko različitih naknada po osnovu koncesija, od kojih se mnoge raspoređuju na različite nivoe i račune drugih organa, postoje značajna odstupanja između prikazanih iznosa koje su koncesionari uplatili na ime koncesionih naknada i prihoda koje su koncesori ostvarili od koncesija.
Ugovor o koncesiji, koji se zaključuje između koncesionara i koncendenta, zaključuje se na određeni vremenski rok koji se određuje u zavisnosti od:
- predmeta koncesije,
- vremena potrebnog za povrat uloženog kapitala i
- ostvarivanja planirane dobiti na osnovu koncesione djelatnosti.
Ugovor o koncesiji uređuje prava i obaveze koncendenta i koncesionara u vezi sa predmetom dodjeljene koncesije.
Osnovne karakteristike ugovora o koncesiji po kojima se razlikuje od klasičnih ugovora građanskog prava ogleda se u činjenici da je predmet ugovora javno dobro, dobro u opštoj upotrebi ili obavljanje djelatnosti od opšteg interesa. Ugovor o koncesiji se razlikuje od akta uprave, ali i od građansko-pravnih ugovora, ali je taj ugovor po funkcionalnom karakteru javno-pravni instrument.
Ugovor se zaključuje na temelju dokumentacije, dostavljenom ponudom i rješenjem o izboru najpovoljnijeg ponuđača i dodjeli koncesije, a u zavisnosti od zakonskog okvira i nadležnog organa, sadrži elemente kao što su:
- predmet koncesije, uključujući prirodu i obim radova koji će biti vršeni i usluga koje će biti pružene od koncesionara i lokaciju na kojoj će se obavljati koncesiona djelatnost,
- uslove i način korišćenja predmeta koncesije,
- koncesioni period,
- visinu, rokove i način plaćanja, kao i način promjene visine koncesione naknade za korišćenje,
- vrstu, visinu i način obezbjeđenja garancije za izvršenje koncesionog ugovora, kao i polise osiguranja koje koncesionar mora održavati u periodu trajanja koncesije,
- pravna sredstva u slučaju neispunjavanja obaveza bilo koje od ugovornih strana,
- način izmjene ugovora o koncesiji,
- uslove za prestanak ugovora o koncesiji,
- način regulisanja međusobnih odnosa u slučaju raskida ugovora o koncesiji i
- ostale elemente bitne za predmet koncesije.
Ugovor o koncesiji se zaključuje u pisanoj formi, a potpisuje ga ovlašćeno lice koncendenta i ovlašćeno lice koncesionara.
Postupak za dodjelu koncesija može se pokrenuti na osnovu:
- inicijative nadležnog organa
Nadležni organ, u skladu sa Dokumentom o politici i drugim strateškim i razvojnim dokumentima za pojedine privredne oblasti, predlaže donošenje odluke o pokretanju postupka dodjele koncesije. - inicijative zainteresovanog lica
Zainteresovano lice može nadležnom organu podnijeti inicijativu za pokretanje postupka dodjele koncesije, pod uslovom da se ta inicijativa ne odnosi na koncesiju za koju je nadležni organ pokrenuo postupak dodjele koncesije. - ponude u pregovaračkom postupku
Izuzetno, bez sprovođenja postupka dodjele koncesije putem javnog poziva, koncesija se može dodijeliti na osnovu ponude u pregovaračkom postupku, u posebnim slučajevima koji su predviđeni zakonima
Prihodi od koncesija predstavljaju prihode koje ostvaruju koncedenti po osnovu koncesionih naknada i drugih obaveza koje u budžete uplaćuju korisnici prava na koncesiju odnosno koncesionari.
Kako se nadležnosti po pitanju koncesija razlikuju tako se i prihodi od koncesija, sa računovodstvenog aspekta, knjiže i evidentiraju na različite načine. Za potrebe izrade baze koncesija u BiH kao prihodi od kocesija koje su ostvarili koncesionari unešeni su podaci iz budžetskih izvještaja koji se nalaze na sledećim kontnim stavkama:
Institucije BiH, Federacija BiH i Brčko Distrikt
U Instituciji BiH, entitetu FBiH i Brčko distriktu je skoro identičan kontni plan budžetskih korisnika i prihodi ostvareni od koncesija se knjiže pod analitičkim kontom:
Konto 721112 Prihodi od davanja prava na eksploataciju prirodnih resursa, patenata i autorskih prava - koncesije
Kantonalne komisije za koncesije u Federaciji BiH vrše raspodjelu ostvarenih prihoda od koncesija na račune kantona i jedinice lokalne samouprave.
Prihodi od koncesija koji pripadaju samo jedinicama lokalne samouprave u FBiH ne ulaze u izvještaje kantonalnih komisija za koncesije. Navedene prihode Komisija za koncesije Republike Srpske uključuje kao prihode od koncesija u svojim izvještajima. Pomenuti prihodi se knjiže pod analitičkim kontima:
Konto 722443 Naknada za korištenje hidroakomulacionog objekta izgrađenog na potopljenom području
Konto 722444 Naknada za prihode ostvarene radom termoelektrana
U kontnom planu budžetskih korisnika FBiH postoje određena analitička konta (posebne vodne naknade) koji bi se trebali smatrati kao prihodi od koncesija. Navedena analitička konta su:
Konto 722524 Posebna vodna naknada za korištenje površ. i podzemnih voda za flaširanje vode i min. vode za uzgoj ribe u ribnjacima za navod.i dr. namjene
Konto 722526 Posebna vodna naknada za korištenje vode za proizvodnju električne energije u hidroelektranama
Prihodi po kontima 722524 i 722526 se uplaćuju u budžet kantona a raspoređuju se:
- 40% Agencija za vodno područje Save, odnosno Agencija za vodno područje Jadranskog mora,
- 45% Budžet Kantona, i
- 15% Fond za zaštitu okoliša FBiH
U kontnom planu budžetskih korisnika FBiH postoje određena analitička konta u vezi naknada za korištenje državnih šuma a koji se ne uzimaju u razmatranje kao prihod od koncesija. Navedena analitička konta su:
Konto 722454 Naknada za korištenje državnih šuma po federalnim propisima
Konto 722474 Naknada za korištenje državnih šuma po kantonalnim propisima
Konto 722546 Naknada za promet šuma (zaostale obaveze)
Republika Srpska
Komisija za koncesije RS, u saradnji sa Ministarstvom finansija RS i Poreskom upravom RS pravi izvještaj o ostvarenim prihodima po osnovu koncesija na nivou čitavog entiteta a prema tim izvještajima prihodi od koncesija se knjiže pod analitičkim kontima:
Konto 721112 Prihodi od davanja prava na eksploataciju prirodnih resursa, patenata i autorskih prava
Konto 722424 Naknada za korišćenje mineralnih sirovina
Konto 722445 Naknada za vode i mineralne vode koje se koriste za flaširanje
Konto 722448 Naknada za proizvodnju električne energije dobijene korišćenjem hidroenergije
Konto 722468 Naknada za korištenje prirodnih resursa u svrhu proizvodnje električne energije
Konto 722491 Koncesiona naknada za korišćenje prirodnih i drugih dobara od opšteg interesa
Konto 722492 Koncesiona naknada za korišćenje elektroenergetrskih objekata
Konto 721224 Prihodi od zakupnine zemljišta u svojini Republike Srpske
Od 01.04.2018. godine je na snazi Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o koncesijama (Sl. Gl. RS. 16/18) i od tog datuma je na snazi novi analitičko konto:
Konto 722492 - Koncesiona naknada za korišćenje elektroenergetrskih objekata
a analitički konto 722468 - Naknada za korištenje prirodnih resursa u svrhu proizvodnje električne energije je prestao da važi (Službeni glasnik RS br. 17/18).
Isto kao i u entitetu FBiH, prihodi po osnovu korištenja šuma se ne tumače kao prihod od koncesija (prihodi koji pripadaju jedinicama lokalnih samouprava u RS). Navedeno analitičko konto je:
Konto 722435 Naknade za korištenje šuma i šumskog zemljišta - sredstva za razvoj nerazvijenih dijelova opštine ostvarena prodajom šumskih sortimenata
Dodatne naknade
- Naknade (dodatni porez) za prodaju državnih šuma, koje se ne tumačiže kao prihod od koncesija;
- Određene vodne naknade (za flaširanje vode, za proizvodnju električne energije) koje se u RS tumače kao prihod od koncesija, a takav slučaj nije u FBiH;
- Prihodi od zakupnine zemljišta u svojini Republike Srpske, koji se tumači kao prihod od koncesija u ovom entitetu.
Registar ugovora o koncesijama je javna baza podataka koja sadrži informacije o svim sklopljenim koncesijskim ugovorima na određenom administrativnom području na kom se dodjeljuje koncesija. Ovaj registar vodi komisija za koncesije nadležna za nivo vlasti gdje kom je dodjeljena koncesija i dostupan je javnosti putem interneta.
Svaki nivo vlasti ima zakonom definisanu obavezu postojanja registra ugovora o koncesijama u kom bi trebalo da se nalaze detalji o svim koncesijskim ugovorima, kao što su naziv koncesije, datum sklopljenog ugovora, trajanje koncesije, opis koncesionara i davatelja koncesije, te obveze i prava svake strane. Također, u registru bi trebalo se nalaze i informacije o postupcima dodjele koncesija, kao i o eventualnim sporovima koji su se pojavili u vezi s koncesijskim ugovorima.
Cilj registra ugovora o koncesijama je osigurati transparentnost u procesu dodjele koncesija i povećati odgovornost javnih tijela u tom procesu. Javnost ima pravo pristupa podacima iz ovog registra te može proučiti detalje o koncesijskim ugovorima i provjeriti jesu li se ti ugovori sklopili u skladu s propisima i na način koji je u interesu građana i gospodarstva.
Iako je zakonski obavezan, registar ugovora o koncesijama nije uspostavljen za svaki nivo vlasti u BiH. Do datuma kreiranja Registra koncesija u BiH od strane TI BiH, ne postoje registri za sve nivoe vlasti u BiH kao ni jedinstvena baza svih dodjeljenih koncesija u Bosni i Hercegovini.
Nivo vlasti | Kanton | Izvještaji o radu komisije | Informacija o koncesijama | Registar ugovora o koncesijama | Ugovori o koncesijama |
---|---|---|---|---|---|
Institucije BiH | x | ||||
Brčko Distrikt | |||||
RS | x | x | |||
FBiH | x | ||||
FBiH | Unsko sanski Kanton | x | |||
FBiH | Posavski Kanton | ||||
FBiH | Tuzlanski Kanton | x | x | ||
FBiH | Zeničko dobojski kanton -samo Ministarstvo za privredu | x | |||
FBiH | Bosansko podrinjski Kanton | ||||
FBiH | Srednjobosanski Kanton | ||||
FBiH | Hercegovačko neretvanski Kanton | x | |||
FBiH | Zapadnohercegovački Kanton | x | |||
FBiH | Kanton Sarajevo | x | |||
FBiH | Kanton 10 |
Javna preduzeća i druge pravne osobe, koje ostvaruju prihod radom termoelektrana ili korišćenjem hidroakumulacionog objekta izgrađenog na potopljenom području u Federaciji BiH dužni su plaćati posebne naknade jedinicama lokalne samouprave (općinama i gradovima) u Federaciji Bosne i Hercegovine gdje se ti objekti nalaze.
Naknade se uplaćuju u budžet općine, odnosno grada, na čijem području se nalaze termoelektrane, instalacije ili zemljište na kojem se vrši odlaganje šljake, pepela i sličnog otpada, kao i deponije uglja odnosno u kojima je izgrađen hidroakumulacioni objekat.
Naknada za prihode ostvarene radom termoelektrana iznosi 0,0015 KM po kilovatsatu (kWh) proizvedene električne energije a visina naknade procentualno se usklađuje sa svakim povećanjem, odnosno smanjenjem cijene električne energije koju utvrđuje nadležno regulatorno tijelo za električnu energiju Federacije Bosne i Hercegovine i primjenjuje se od dana povećanja odnosno smanjenja cijene električne energije. Sredstva se koriste se za finansiranje projekata iz oblasti zaštite okoliša, energetske efikasnosti, izgradnju komunalnih infrastrukturnih objekata, kao i gradnju objekata za poboljšanje zdravlja i kvaliteta života. Trenutno ovu naknadu plaća JP Elektroprivreda BiH za objekte koji se nalaze u Tuzli i Kaknju.
Naknada za korištenje hidroakomulacionog objekta izgrađenog na potopljenom području iznosi 0,01 KM po proizvedenom kilovatsatu (kWh) električne energije, odnosno 0,005 KM po utrošenom kubičnom metru (m3) vode. Naknada se obračunava za protekli mjesec najkasnije do desetog u mjesecu, a plaćanje se vrši do petnaestog u mjesecu.
Ove vrste naknada su definisane različitim zakonima:
- Zakon o izdvajanju i usmjeravanju dijela prihoda poduzeća ostvarenog korištenjem hidroakumulacijskih objekata (Službene novine FBiH 44/02, 57/09)
- Zakon o izdvajanju i usmjeravanju dijela prihoda preduzeća ostvarenih radom termoelektrana (Službene novine FBiH 80/14)
Komisija za koncesije je nezavisno regulatorno tijelo osnovano u skladu sa zakonima o koncesijama na svim administrativnim nivoima u Bosni i Hercegovini. Ova komisija ima ulogu da reguliše i nadgleda postupak dodjele i upravljanja koncesijama za infrastrukturne objekte, usluge i eksploataciju prirodnih resursa. U BiH postoje:
- Komisija za koncesije Bosne i Hercegovine,
- Komisija za koncesije Republike Srpske
- Komisija za koncesije Federacije BiH
- Komisija za koncesije Brčko distrikta BiH
- Komisije za koncesije za svaki od kantona u FBiH (bilo kao stalno tijelo ili se imenuje komisija za koncesije za svaku pojedinačnu koncesiju)
Komisija za koncesije je nezavisni organ te ima prava i obaveze koje su propisane zakonom o koncesijama i ima ulogu da promoviše privredni razvoj putem uključivanja privatnog sektora u finansiranje, projektovanje, izgradnju, obnovu, održavanje i/ili rukovođenje radom infrastrukture i za nju vezanih objekata, usluga i eksploataciju prirodnih resursa. Osim toga, komisija treba da vodi računa o zaštiti privrednih i društvenih interesa, zaštiti okoliša i pravičnom odnosu prema privatnom sektoru.
Komisija za koncesije ima ulogu da obezbijedi transparentnost i jednak tretman svih učesnika u postupku dodjele koncesije. Komisija također može da donosi odluke o poništavanju ili izmjeni dodijeljene koncesije u slučaju kršenja zakona ili ugrožavanja javnog interesa.
Komisija za koncesije uopšteno ima obavezu da vodi registar koncesija koji sadrži podatke o svim koncesijama aktivnim na području nadležnosti tog tijela odnosno odgovarajućem administrativnom nivou vlasti.
Principi dodjele koncesija su obično definisani u zakonima o koncesijama, a variraju u zavisnosti od administrativnog nivoa odnosno entiteta ili kantona u kom se koncesija dodjeljuje kao i zakonskog okvira koji je na snazi.
Ovi principi se obično odnose na postupak i kriterije za dodjelu koncesije, a neki od najčešćih principa uključuju:
- Transparentnost i konkurencija - postupak dodjele koncesije treba biti transparentan i konkurentan kako bi se osiguralo da svi zainteresovani ponuđači imaju jednake šanse da dobiju koncesiju.
- Javni interes - koncesije se dodjeljuju u cilju zadovoljavanja javnih potreba i promovisanja privrednog razvoja.
- Ekonomičnost - koncesija se dodjeljuje ponuđaču koji pruža najbolju ekonomsku ponudu i nudi najbolji odnos cijene i kvaliteta.
- Kvalifikacije ponuđača - ponuđači moraju ispunjavati određene kvalifikacijske zahtjeve kako bi bili sposobni izvršavati obaveze koje proizlaze iz koncesije.
- Pravičnost - postupak dodjele koncesije mora biti pravičan prema svim ponuđačima i mora se provoditi u skladu sa zakonom.
- Zaštita životne sredine i javnog interesa - koncesije se dodjeljuju uzimajući u obzir zaštitu životne sredine i javnog interesa.
- Održivost - koncesije se dodjeljuju tako da se osigura dugoročna održivost projekta i zaštita okoliša.
Ovi principi se obično primjenjuju kako bi se osiguralo da postupak dodjele koncesije bude fer, transparentan i u skladu sa javnim interesom.
Predmet koncesije predstavlja ustupljeno pravo na istraživanje i/ili eksploataciju mineralnih sirovina, vode, šuma, energetskih objekata, luka, aerodroma, željezničkih i drumskih koridora, telekomunikacionih mreža i drugih prirodnih resursa ili infrastrukture, kao i drugih sličnih javnih dobara ili prava koja su u vlasništvu države, entiteta, kantona ili jedinice lokalne samouprave a koja se ustupaju drugim licima, koncesionarima.
Osim prava na eksploataciju prirodnih resursa i infrastrukture, predmet koncesije može biti i pravo na obavljanje neke druge javne djelatnosti koju obično obavlja država, kao što su vodosnabdevanje, otpadne vode, odlaganje otpada, javni prevoz, zdravstvene i obrazovne usluge te korišćenje i drugih dobara od opšteg interesa i pružanje javnih usluga, u skladu sa propisima kojima se uređuje određena privredna ili druga oblast.
Predmet koncesije definisan je zakonima o koncesijama Republike Srpske odnosno Federacije BiH te zakonima na nivoima kantona.